Posttraumatische stress
Heeft u last van nare herinneringen, angstige dromen of schrikreacties? Een traumatische ervaring kan enorme invloed hebben op uw dagelijkse leven. Ook lange tijd nadat de traumatische gebeurtenis heeft plaats gevonden kunt u klachten houden. Traumatische ervaringen treden vaak op na bijvoorbeeld het meemaken van een overval, fysiek geweld, seksueel misbruik of een ernstig auto-ongeluk. Ongeveer 8% van de Nederlandse bevolking lijdt aan posttraumatische stress-stoornis.
- Herbeleving van de gebeurtenis(sen)
Herbeleving herkent u aan beelden en gedachten die zich aan u opdringen of aan het gevoel dat u de gebeurtenis opnieuw beleeft. Het kan ook zijn dat u last heeft van angstige dromen en nachtmerries. - Vermijden van gedachten, gevoelens of situaties
Het vermijden van plaatsen of activiteiten die u doen herinneren aan het trauma. Of het niet kunnen herinneren van een onderdeel van de gebeurtenis. Het komt ook voor dat uw gevoelens vlak zijn geworden. Bijvoorbeeld dat de interesse in leuke activiteiten sterk is afgenomen. - Lichamelijke spanningen
Concentratie problemen, schrikachtigheid of moeilijk in slaap vallen door lichamelijke spanningen. Het kan ook zijn dat u prikkelbaar bent of last hebt van woede-uitbarstingen.
Een traumabehandeling is een intensieve behandeling. Tijdens de intake zal eerst met u onderzocht worden of er daadwerkelijk sprake is van een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS). Wij bieden vervolgens twee soorten behandelingen, te weten Imaginare Exposure en EMDR therapie.
EMDR
EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Dit is een therapie waarbij u wordt gevraagd aan een traumatische herinnering terug te denken. Tegelijkertijd wordt u afgeleid, meestal door de handen van de psycholoog of door geluiden. Hierbij komt een proces op gang in de hersenen waardoor het natuurlijke verwerkingsproces wordt gestimuleerd. De oogbewegingen of geluiden worden in sets herhaald tot de herinnering bijna geen negatieve gevoelens meer oproept. Meer over EMDR therapie.
Imaginaire exposure
In deze behandeling stimuleert de psycholoog u om nare herinneringen aan de schokkende gebeurtenis herhaald en langdurig te herbeleven. U gaat uzelf dus doelgericht en langdurig blootstellen aan de traumatische ervaring. Het doel van deze therapie is dat u de herinneringen minder gaat vermijden, zodat u de gebeurtenis kunt gaan verwerken. Uw klachten nemen af en u ervaart geleidelijk minder angst bij het praten over de traumatische gebeurtenis.
PTSS
Een verkeersongeval of auto-ongeluk mee maken, slachtoffer zijn van een overval, van (seksueel) geweld of getuige zijn van een ongeluk of een andere ingrijpende gebeurtenis, heeft vaak grote impact op iemands leven. Veel mensen hebben de eerste tijd na een trauma psychische klachten. Ze slapen slechter, dromen over de gebeurtenis en zijn angstiger. Na verloop van tijd herstellen de meeste mensen weer. Maar een deel van de mensen ontwikkelt ernstige klachten na een trauma en knapt niet vanzelf op. Wanneer de klachten blijven bestaan, kan er sprake zijn van PTSS (posttraumatische stressstoornis). De symptomen van PTSS zijn als volgt onder te verdelen:
Er is sprake van herbelevingen. Mensen hebben last van nare dromen, nachtmerries en/of flashbacks. De herinnering aan de gebeurtenis dringt zich als het ware ongevraagd steeds weer op. Dit wordt als zeer naar en ongewenst ervaren. Mensen worden daar vaak weer angstig van. Soms voelt het (bijna) alsof ze de gebeurtenis weer meemaken. ‘De film speelt zich weer af’.
Mensen vermijden situaties, plekken of mensen die doen denken aan het trauma. Ook proberen mensen om niet over de gebeurtenis te praten. Terugdenken aan de gebeurtenis willen ze ook niet, omdat dat te pijnlijk of te beangstigend is.
Soms geven mensen ook aan dat ze sinds de gebeurtenis geen toekomstperspectief meer ervaren.
Er is sprake van prikkelbaarheid of woede-uitbarstingen, overmatige schrikachtigheid, slaapproblemen en/of concentratieproblemen. Ook zij mensen vaak extreem op hun hoede, waakzaam.
Om de diagnose PTSS te kunnen stellen moeten de klachten leiden tot duidelijke beperkingen in iemands functioneren. Ook moeten de symptomen langer dan een maand bestaan.
Ook als iemand gedeeltelijk voldoet aan bovengenoemde symptomen na een trauma, kan behandeling verstandig en nodig zijn. Er wordt dan gesproken van ‘partiële PTSS’.
EMDR bij PTSS
EMDR is een eerste keuze behandeling bij PTSS. Na een eenmalige traumatische gebeurtenis, zijn mensen meestal na een paar sessies weer in staat om de bezigheden in hun dagelijks leven op te pakken.
Cognitieve gedragstherapie bij PTSS
Cognitieve gedragstherapie is net als EMDR een eerste keuze behandeling bij PTSS. Beide behandelvormen zijn even effectief. EMDR werkt over het algemeen sneller (minder sessies). In overleg bepalen therapeut en cliënt voor welke behandelvorm gekozen wordt.
De vorm van cognitieve gedragstherapie bij PTSS wordt ‘imaginaire exposure’ genoemd. De protocollaire behandeling bestaat uit tien sessies van 90 minuten.
Na een traumatische gebeurtenis vermijden veel mensen gedachten, gevoelens, situaties en activiteiten die aan de gebeurtenis doen denken. Zo proberen ze te voorkomen om terug te denken aan de gebeurtenis, omdat dat pijnlijk, moeilijk of eng is. Deze reactie is heel logisch en begrijpelijk en op korte termijn voelen mensen zich vaak ook iets rustiger. Het probleem is echter dat het probleem op de lange termijn juist erger wordt. Er niet meer aan denken werkt dus niet als manier om van de klachten af te komen.
Imaginaire exposure houdt in dat de cliënt systematisch en onder veilige omstandigheden geconfronteerd met de herinnering en bijbehorende angst. Iedere sessie vertelt de cliënt opnieuw over de traumatische gebeurtenis. De gebeurtenis wordt als het ware herbeleefd. Op deze manier wordt geleerd met de angst om te gaan. De cliënt leert wennen aan de angst. Gewenning is een proces waarbij angst vanzelf daalt als iemand maar lang genoeg in de angstige situatie blijft en het vaak genoeg herhaalt. Doordat de cliënt zichzelf steeds opnieuw blootstelt aan de herinnering, wordt er uiteindelijk controle verkregen over de herinnering. Uiteindelijk zullen de flashbacks en nachtmerries minder vaak voorkomen. Ook merken mensen dat ze weer anders gaan denken over zichzelf en over de wereld om hen heen. Gedachten worden weer genuanceerder.
De meeste mensen zijn bang om aan de behandeling te beginnen. Dit is logisch omdat er liever niet teruggedacht wordt aan het trauma. Aan het begin zal de angst ook toenemen, dat is vervelend, maar noodzakelijk om er aan te kunnen wennen. Wanneer volgehouden wordt, treedt echter gewenning op en zal de angst gaan afnemen.